بررسی فعالیت‌های گروه ادبیات اندیشه در روزگار کرونایی

به گزارش اداره روابط عمومی و اطلاع‌رسانی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، در راستای سلسله گفتگوهای علمی با مدیران گروه‌های علمی پژوهشگاه این بار خدمت جناب آقای دکتر محمدرضا سنگری، مدیرگروه ادبیات اندیشه پژوهشکده فرهنگ و مطالعات اجتماعی پژوهشگاه رفتیم تا از کم و کیف فعالیت‌های این گروه در سال ۹۹ (جاری) باخبر شویم. در این بخش نظر شما را به گفت‌وگو با ایشان جلب می‌نماییم:

باسلام؛ از کم و کیف فعالیت‌های گروه ادبیات اندیشه از زمان شیوع ویروس کرونا برایمان بفرمایید؟

سلام‌علیکم. ضمن تشکر از شما و وقتی که قرار دادید، به رغم محدودیت‌هایی که در طول این مدت مطرح شده است، جلسات شورای علمی گروه به طور منظم به صورت حضوری و مجازی تشکیل شد و امور جاری و ارجاعی که به گروه ادبیات اندیشه واصل شده بود صورت گرفت و همچنین برنامه ابلاغی سال ۹۹ تا پایان سال محقق خواهد شد. همچنین بخش مطالعات کلان و ارتقای در برنامه سال ۹۹ گروه با عنوان: «فعالیت گروه ادبیات اندیشه از ابتدا» و «ارزشیابی آثار منتشره» توسط آقای حامد رشاد نیز انجام و ارائه شد. و در ادامه این سال نیز آقایان مهدی کاموس و محمدحسن شاهنگی به عضویت شورای علمی گروه ادبیات اندیشه پژوهشگاه به عنوان دو عضو جدید در گروه ادبیات اندیشه درآمدند.

شیوع ویروس کرونا و شرایط حاکم بر جامعه چه تاثیراتی در فعالیت گروه ادبیات اندیشه داشته است؟

خب طبیعتاً بخشی از فعالیت‌ها و نشست‌های گروه به سمت برگزاری در فضای مجازی برده شده است، ولی برنامه‌ریزی در خصوص برگزاری نشست درباره کرونا، کرسی ترویجی، نشست علمی، سمینار تحقیقات توسط اعضا و همکاری در برگزاری نشست و چاپ آثار با دیگر نهادها، تصویب آثار و طرح‌نامه در فضای حقیقی و حضوری یا مجازی انجام شده است. همچنین راه اندازی و تاسیس نشریه جدید ‌در زمینه تخصصی «ادبیات اندیشه» با درجه «علمی- پژوهشی»، در گروه ادبیات اندیشه تصویب شده است. که انشاالله به زودی فراخوان دریافت مقالات آن رسانه‌ای خواهد شد.

چه حوزه‌های تمحضی تاکنون در گروه تعریف شده است؟

آقای احمد شاکری عضو هیات علمی گروه ادبیات اندیشه، طرح حوزه تمحض خود را با عنوان «ادبیات داستانی دفاع مقدس» به گروه ارائه کردند. ایشان حدود ده سال است که در این حوزه مطالعاتی فعال می‌باشند و آثارشان در جشنواره‌های برگزار مثل جشنواره قلم زرین و یا جایزه جهانی جلال آل احمد به عنوان آثار شایسته تقدیر و برجسته، موفق به کسب عنوان شده است. همچنین ایشان حوزه تمحض دوم خود را با عنوان «فلسفه ایده اولیه» ارائه نمودند که حدود پنج سال است در این خصوص تحقیق نموده و کتابی را نیز به زیور طبع آراسته‌اند.

دیگر عضو گروه یعنی آقای حامد رشاد نیز حوزه تمحض خود را با عنوان «رمان اسلامی» ارائه نمودند. ایشان هم چندسالیست در این موضوع مشغول تحقیق و نگارش هستند.

هر سه عنوان در گروه تصویب گردیده و جهت طرح در شورای پژوهشگاه، به آن شورا ارسال شده است.

چه تحقیقاتی در گروه در حال اجراست و توسط چه کسانی این فعالیت‌ها پیگیری می‌شود؟

کتاب «فلسفه داستانِ داستان» تالیف آقای احمد شاکری در ابتدای سال منتشر شد. مجموعه شش جلدی «فیلم فلسفه» تالیف آقای دکتر احمدرضا معتمدی چندین سال بود در گروه درحال انجام بود و امسال جهت انتشار به صورت مشترک با دانشگاه صداوسیما ارسال شده است. همچنین هفت تحقیق گروه در نیمه اول امسال اتمام یافته و برای شورای آثار ارسال شده است؛

حکایت «رمان به زبان ساده» تالیف آقای حامد رشاد؛ تحقیق «دشمن‌شناسی در ادبیات داستانی دفاع مقدس؛ شناخت‌شناسی» تالیف احمد شاکری؛ تحقیق «نگاهی به داستان انقلاب در ایران و جهان» تالیف آقای محمدرضا سرشار؛ تحقیق «سرگذشت رمان به روایت ساده» تالیف آقای حامد رشاد؛ تحقیق «فلسفه ایده اولیه» تالیف احمد شاکری؛ تحقیق «تکوین شعر انقلاب اسلامی» تالیف محمدرضا وحیدزاده؛ تحقیق «بررسی سبک زندگی در ادبیات دفاع مقدس» تالیف محسن ظریفی‌نیا؛ عناوینی است از تحقیقاتی که در گروه در حال اجرا است. همچنین پنج تحقیق گروه نیز در حال انجام می‌باشد و تا آخر سال برای شورای آثار پژوهشگاه ارسال خواهد شد. این پنج تحقیق عبارتند از: «جریان‌شناسی ادبیات داستانی دفاع مقدس دهه شصت» توسط آقای احمد شاکری (جلد اول)؛ «تعهد و هنر» توسط آقای مهدی جهان؛ «مرگ را زیستن» توسط آقای احمد شاکری؛ «رویدادها و رویکرها» توسط آقای احمد شاکری؛ «مجموعه مقاله فلسفه ـ ادبیات/ جلد اول در باب تعریف ادبیات»‌ به کوشش آقایان حامد رشاد و مهدی جهان؛

تحقیقات دیگری نیز در مرحله تصویب اثر و طرح‌نامه و انعقاد قرارداد هستند که این تحقیقات نیز عبارتند از: «بررسی ادبیات داستانی دهه شصت» توسط آقای مهدی جهان؛ «درباب نسبت و مناسبات ادبیات و فرهنگ» توسط آقای حامد رشاد؛ «فلسفه فیلم» جلد دوم توسط آقای احمدرضا متمدی؛ «فیلم فلسفه» دفتر هفتم توسط آقای احمدرضا معتمدی؛ «رمان عامه پسند» توسط آقای مهدی کاموس؛ «مفهوم قدرت در رمان‌های وحشت» ویژه نوجوانان توسط آقای مهدی کاموس و خانم دکتر علم زاده؛ «تحلیل گفتمان دین داری در رمان‌های دفاع مقدس» توسط آقای مهدی کاموس.

چه نشست، کرسی و همایش‌هایی برای برگزاری توسط گروه ادبیات اندیشه تدارک دیده شده است؟

خب در شرایط ویژه کرونا نشست‌ها و مراسمات خاصی از سوی گروه ادبیات اندیشه برگزار شد که به شرح زیر است:

آیین رونمایی از مجموعه ارزشمند استاد زنده‌یاد حمید سبزواری با نام این بانگ آزادی با حضور آیت‌الله علی‌اکبر رشاد، خانواده استاد سبزواری و اساتید حوزه ادبیات؛

نشست علمی «ادبیات داستانی و کرونا (چیستی، چرایی و واکنش حداقلی)» با ارائه احمد شاکری

نشست علمی «کرونا و احتمال تکینگی در ادبیات داستانی» با ارائه مهدی کاموس

نشست علمی «بازتاب کودتا ۱۲۹۹ بر ادبیات» با ارائه محمدرضا سنگری، حامد صلاحی، کامران پارسی نژاد

همچنین با همکاری و مشارکت فرهنگسرای اندیشه برگزاری سلسله نشست‌هایی برای بررسی خدمات متقابل اسلام و هنر با عنوان «رستاخیز واژه‌ها» نیز در حال انجام می‌باشد که اولین جلسه از این سلسله نشست‌ها با موضوع: «تاثیر متقابل انقلاب اسلامی بر شعر و شعر بر انقلاب اسلامی» با حضور و ارائه آقایان محمدرضا سنگری و محمدرضا وحیدزاده و دومین نشست از این سلسله نشست‌ها نیز با موضوع «خدمات متقابل ادبیات داستانی با دفاع مقدس» با حضور و ارائه آقایان احمد شاکری و محمد حنیف برگزار شد و قرار است که تا پایان سال چندین نشست در همین راستا اما با موضوعات دیگر برگزار شود.

همچنین برگزاری آیین رونمایی از اثر «فلسفه داستان داستان» تالیف آقای احمد شاکری که در ابتدای سال منتشر شد نیز در برنامه کاری گروه ادبیات اندیشه پژوهشگاه برای سال جاری وجود دارد.

در پایان اگر نکته‌ای مدنظر هست؛ بفرمایید.

به عنوان مطلب پایانی باید عرض کنم که گروه ادبیات اندیشه همکاری خود را با موزه انقلاب اسلامی و دفاع مقدس درباره چاپ ۱۰ اثر که سال گذشته قرارداد آن منعقد شده بود در دستور کار قرار داده است و آثار برای مجموعه فوق ارسال شده است. همچنین در خصوص چاپ کتاب «فلسفه ایده اولیه» گروه با حوزه هنری پیشرفت مناسبی داشته‌ و انشاالله زمینه همکاری در چاپ آثار متعدد و حتی برگزاری نشست‌های علمی در این مجموعه در آینده‌ای نزدیک دور از دسترس نخواهد بود و صورت خواهد گرفت.