به گزارش اداره روابط عمومی و اطلاع‌رسانی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، حجت‌الاسلام محمد عابدی عضو هیأت علمی گروه قرآن‌پژوهی پژوهشگاه در گفت‌وگو با ایکنا؛ با اشاره به فرارسیدن ۱۳ آبان، روز ملی مبارزه با استکبار به بحثی قرآنی در مقوله استکبار پرداخت و گفت: استکبارستیزی و برتری‌جویی از مطالب مهمی است که در فضای گفتمانی قرآنی به آن پرداخته شده و قرآن کریم به شدت علیه استکبار و به نفع استکبار ستیزی موضع گرفته است و تلاش برخاسته از فرهنگ قرآنی امام خمینی(ره) هم این بود که ملت ایران را از تداوم رابطه مستضعف و مستکبری برهانند.
وی در مورد رابطه استکباری «مخلوق با خالق» به رابطه‌ای که شیطان برای خود با خداوند تعریف کرده، توجه داد و افزود: در مورد شیطان و رابطه‌اش با خداوند، آیه «وَإِذْ قُلْنَا لِلْمَلَائِکَهِ اسْجُدُوا لِآدَمَ فَسَجَدُوا إِلَّا إِبْلِیسَ أَبَى وَاسْتَکْبَرَ وَکَانَ مِنَ الْکَافِرِینَ»(بقره/۳۴) نشان دهنده نوع رابطه استکباری او حتی در مقابل خداوند به طور مستقیم است؛ اما نمونه بارز رابطه استکباری «مخلوق با مخلوق» هم، فرعون است و این رابطه استکباری به جایی می‌رسد که حتی جنسیت فرزندان هم توسط مستکبران م مطابق مصالح آنان تعیین می‌شود و ابراهیمی که تولدش مخالف مصالح سیاسی آنان و نه مصالح الهی حاکمیت است، باید کشته شود.
عضو هیأت علمی پژوهشگاه با بیان اینکه آیات قرآن آکنده از مصادیق استکبار و مبارزه با آن است، تصریح کرد: به عنوان نمونه می‌توان به آیه « وَأَمَّا الَّذِینَ کَفَرُوا أَفَلَمْ تَکُنْ آیَاتِی تُتْلَى عَلَیْکُمْ فَاسْتَکْبَرْتُمْ وَکُنْتُمْ قَوْمًا مُجْرِمِینَ»(جاثیه/ ۳۱) اشاره کرد یااین سخن خداوند که: «…أَفَکُلَّمَا جَاءَکُمْ رَسُولٌ بِمَا لَا تَهْوَى أَنْفُسُکُمُ اسْتَکْبَرْتُمْ فَفَرِیقًا کَذَّبْتُمْ وَفَرِیقًا تَقْتُلُونَ»(بقره/۸۷) مطابق آیات قرآن هر بار پیامبری برای آنان می‌فرستاد که مخالف هواهای نفسانی آنان بود با او به مقابله و مبارزه می‌پرداختند و ریشه مقابله آنان با پیامبران هم در استکبار آنان بود.
عابدی بیان کرد: در داستان قوم عاد نیز فرمود: «فَأَمَّا عَادٌ فَاسْتَکْبَرُوا فِی الْأَرْضِ بِغَیْرِ الْحَقِّ وَقَالُوا مَنْ أَشَدُّ مِنَّا قُوَّهً أَوَلَمْ یَرَوْا أَنَّ اللَّهَ الَّذِی خَلَقَهُمْ هُوَ أَشَدُّ مِنْهُمْ قُوَّهً وَکَانُوا بِآیَاتِنَا یَجْحَدُونَ»(فصلت/۱۵) بنابراین فرهنگ قرآنی رابطه انسان و خدا را رابطه مخلوق و خالق، معبود و عبدا و رابطه رب و مربوب و بندگی و اطاعت تعریف کرده و فرموده است که خداوند قادر و حکیم و قهار و … است و این خدا، شایستگی حاکمیت دارد.
وی با اشاره به آیه «وَمَا خَلَقْتُ الْجِنَّ وَالْإِنْسَ إِلَّا لِیَعْبُدُونِ»(ذاریات/ ۵۶) اظهار کرد: بر اساس این آیه، هدف از آفرینش، عبودیت و بندگی است و آیات می‌فرمایند عزت و قدرت و غلبه با خداوند است؛ بنابراین کلید روابط اجتماعی، فردی، ملی و فراملی در منظر قرآنی، بندگی و عبودیت است.
عابدی افزود: پیامبر فرمود «قولوا لا اله الله تفلحوا»؛ یعنی بگوئید الهی جز الله نیست؛ این تفکر دقیقا در برابر تفکر کسانی است که روابط خود را بر خلاف رابطه خالق و مخلوق، رب و مربوب و عبد و معبود تعریف می‌کنند؛ نظام استکباری فرعون و نظام استکباری دنیای کنونی، محور رابطه خود را«من فردی» و «من حزبی» تعریف کرده است؛ بنابراین در آن اصالت با سرمایه و منافع و پول «من» است و هر فرد و دولت و نظام دیگری که منافع این «من»را به خطر بیندازد، باید مورد هجوم و تحریم و نابودی واقع شود.
پژوهشگر پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با بیان اینکه من فردی و گروهی در اقتصاد و تجارت و سیاست در نظامات استکباری کنونی دنیا حاکم است و منشا آن نیز خودبرتربینی و استکبار است تصریح کرد: این منیّت، وقتی سیستمی می‌شود نظام فرعونی و «فَقَالَ أَنَا رَبُّکُمُ الْأَعْلَى»(نازعات/۲۴) را شکل می‌دهد که در برابر نظام «سَبِّحِ اسْمَ رَبِّکَ الْأَعْلَى»(اعلی/۱) است؛ نظامی که اقتصاد، سیاست، ازدواج و تجارت آن، الهی و خدایی است و خدا به آن رضایت دارد.
وی با بیان اینکه قرآن رابطه «فَقَالَ أَنَا رَبُّکُمُ الْأَعْلَى» و رابطه فردی و اجتماعی مشرکانه را قبول ندارد و تنها رابطه مبتنی بر ربوبیت و مربوبیت را می‌پذیرد تاکید کرد: براین اساس نبرد اندیشه استکباری و ربوبی همیشگی است؛ استکبارستیزی قرآنی، فصلی و مقطعی نیست بلکه همه جانبه، همیشگی و جامع است یعنی در تمامی روابط اجتماعی و سیاسی و فرهنگی و … باید حاکم باشد از این رو هنرمند و فعال تجاری و اقتصادی و سیاسی و نماینده مجلس و وزیر نظام اسلامی و همه شهروندان باید خود را موظف به استکبارستیزی بدانند.
وی با اشاره به تعبیر امام خمینی مبنی بر اینکه «ما رابطه با آمریکا برقرار نمی‌کنیم مگر اینکه آدم شود» بیان کرد: امام رابطه با آمریکا را به اصلاح سیستم «انا ربکم الاعلی» به نظام«سبح اسم ربک الاعلی»، منوط می‌کند، بنابراین تقابل میان ما و آمریکا تقابل دو دولت و کشور و جامعه نیست بلکه تقابل دو گفتمان و فرهنگ است؛ فرهنگی که از یک طرف برآمده از قرآن و قائل به تسلط روابط الهی بر همه ساختارهاست و در سوی دیگر، مبتنی بر سلطه و اعمال منافع فردی و دنیوی ملی و فراملی(فارغ از لحاظ خواست الهی) بر دیگران است.
عابدی تصریح کرد: آنچه مورد پذیرش اسلام است این است که در روابط ما با دیگران نه زیر بار ظلم می‌رویم و نه به کسی ظلم می کنیم؛ قرآن به ما اجازه می دهد که از برتری ها و پیشرفت های دیگران بهره ببریم ولی تا جایی که باعث سلطه آنان بر مسلمین نشود به همین دلیل شاهدیم که امام فرمودند اگر ما را تحریم کنید ما فرزند رمضانیم؛ بنابراین پیشرفت به بهای زیر بیرق کفر و استکبار رفتن مورد پذیرش دین نیست.
عابدی با بیان اینکه همه از جمله ما و دیگر کشورها دنبال برتربودن در دنیا هستند، عنوان کرد: برتر بودن، بد نیست بلکه این برتری باید بر معیار «سبح اسم ربک الاعلی» و نه «انا ربکم الاعلی» باشد؛ خدا کبیر و اکبر است و اگر فرد و نظام سیاسی و اقتصادی و علمی … در نظامات فردی و اجتماعی خود، در قوانین و اجرای امور و قضا و نظارت خود، متصل به آن قدرت کبیر و اکبر باشد، بزرگ واقعی است، در غیر این صورت بزرگ دروغین است.
