به گزارش اداره روابط عمومی و اطلاع رسانی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، به مناسبت فرا رسیدن سالروز میلاد با سعادت حضرت رسول اکرم محمد مصطفی(ص) در گفت‌وگو با دکتر سعید کرمی از فعالیت‌ها و آثار چاپ شده مرکز پژوهش‌های جوان درخصوص شخصیت والای حضرت رسول اکرم(ص) باخبر می شویم که در ادامه می‌خوانید:
مرکز پژوهش‌های جوان تاکنون چه کتاب هایی را با محوریت نبی مکرم اسلام(ص) منتشر کرده است؟
تا به حال آثار ارزشمندی مانند کتاب «رهبری پیامبر در جامعه اسلامی» نوشته حجت الاسلام محمد عابدی، «خاتمیت» به قلم حجت‌الاسلام محمدحسن قدردان قراملکی، «جوان در چشم و دل پیامبر (ص)» از حجت‌الاسلام محمدباقر پورامینی و «اخلاص از منظر نبوی(ص)» اثر حجت‌الاسلام حمیدرضا شاکرین در این مرکز منتشر شده است.
در کتاب «رهبری پیامبر در جامعه اسلامی» به چه محورهایی پرداخته می‌شود؟
در این کتاب گفته می‌شود شیعه با تکیه بر آیات و روایات مرتبط با مفاهیم ولایت و امامت بر رهبری معصوم تأکید دارد و آن را رکن بنای نظام اسلامی و خلاف آن را موجب انحراف از اصول تحقق نظامی اسلامی است. مبنای نظام ولایت فقیه به مثابه زیر بنای نظام سیاسی جمهوری اسلامی نیز بر همین رویکرد و اصول استوار است و تبیین مشروعیت ولایت فقیه به ارائه پاسخ‌هایی دقیق به این مسأله بستگی دارد. این اثر با توصیف و تحلیلی از مبانی نظام سیاسی نبوی(ص) از منظر قرآن، به محورهایی از قبیل مشروعیت رهبری در جامعه اسلامی، نقش مردم در اداره امور، اصول رهبری، وظایف و اختیارات پیامبر(ص) می‌پردازد.
در این کتاب به چه سوالاتی پاسخ داده می‌شود؟
رهبری از شئون پیامبری است و نظام سیاسی بخشی از آموزه‌های دین است؛ دولت اسلامی و نظام سیاسی ریشه در آموزه‌های وحیانی دارد. آیات قرآن نشان می‌دهند حکومت جزئی از نبوت و ابزار تحقق اهداف رسالت است. قرآن با این نگاه ابعاد مختلف حاکمیت رسول خدا(ص) و نظام سیاسی را تبیین میکند. وجود آیات فراوان در مورد رهبری انبیای الهی، به ویژه پیامبر اکرم(ص) و سیره حضرت رسول(ص) در تشکیل و اداره حکومت، نشان می‌دهد رهبری، به عنوان رکن نظام سیاسی، جایگاه مخصوصی از منظر قرآن دارد، از این رو با شناخت نظام سیاسی اسلامی و جایگاه رهبری پیامبر اکرم(ص) در این نظام، میتوان به موقعیت حضرت و میزان و نوع نقش وی در نظام سیاسی اسلامی پی‌برد.
انگیزه اصلی از نگارش کتاب «خاتمیت» چه بوده است؟
این کتاب در قالب پرسمان و برای ارائه پاسخ علمی، مستند و متقن به پرسش‌ها و شبهاتی که از سوی اهل سنت و بعضی از روشنفکران دینی و غیردینی درباره فلسفه خاتمیت و تبیین آن مطرح شده، به نگارش درآمده است. هدف از تدوین این کتاب در وهله اول تبیین آموزه خاتمیت است و برای این مقصود شبهات و سؤلات مطرح را در پنج فصل و تحت عناوین «چیستی خاتمیت»، «چرایی خاتمیت»، «خاتمیت و عقل بشری»، «خاتمیت و شریعت» و «خاتمیت و امامت» تنظیم شده و با رویکردهای فلسفی و کلامی پاسخ داده شده‌اند.
بخش‌های اصلی این کتاب کدامند؟
در فصل اول به این سوالات پاسخ داده می‌شود که معنای خاتمیت چیست؟ کلمه خاتم از نظر لغوی و نیز بر اساس آیات و روایات چه معنایی دارد؟ آیا مسئله خاتمیت از مؤلفه های اساسی آیین مقدس اسلام است؟ در فصل دوم با محوریت چرایی خاتمیت به این سوالات پاسخ داده می‌شود که علل تجدد نبوت در زمان های گذشته چیست: فلسفه و علت یا علل ختم نبوت و خاتمیت چیست؟ چرا بعد از حضرت محمد(ص) پیغمبری ظهور نخواهد کرد؟ در فصل سوم با محوریت خاتمیت و عقل بشری به این سوالات پاسخ داده می‌شود که آیا دلیلی هست که دین خاتم، بهترین و آخرین اندیشه را در هست‌ها و نیست‌ها و بهترین بایدها و نبایدها را در اخلاق و فقه آورد؟ آیا خاتمیت بر بلوغ عقل بشری و بی نیازی او از تعالیم وحی دلالت دارد؟ و در فصل چهارم با محوریت خاتمیت و شریعت، به این سوال پاسخ داده می‌شود که با توجه به ادعای کمال یافتگی دین اگر پیامبر چند سال دیگر زنده می‌ماندند، آیا وحی ای به ایشان نازل نمی‌شد و این امر سبب افزودن گزاره‌های دینی نمی‌گردید؟
رویکرد کلی در کتاب «جوان در چشم و دل پیامبر (ص)» چیست؟
این کتاب در چهار بخش تنظیم شده است؛ در بخش یکم کتاب با عنوان «داستان بهار» به دوران جوانی حضرت رسول(ص) پرداخته است که صداقت و پاکی اش زبانزد بود و همگان او را با نام «محمد امین» می شناختند. نگارنده معتقد است دوران جوانی محمد(ص) چنانکه بایسته اوست، شناخته نیست و آنچه که مورخان در این زمینه آورده اند، اندک و نارساست؛ با وجود این، زوایای زیبایی از نشاط در تلاش و فعالیت و جدیت در یاوری و مساعدت از او به یادگار مانده است. مؤلف کوشیده است تا در بخش نخستین کتاب، گوشه‌هایی از دوران جوانی پیامبر(ص) را بیان کند. بخش دوم کتاب با عنوان «جاودان بهار» به فرصت ناپایدار محدود جوانی اشاره می کند و این که پیامبر اکرم(ص) بر «غنیمت شمردن دوران جوانی» بسیار تأکید داشتند. بخش سوم کتاب، «بوستان بهار» نام دارد. در این بخش «دوستی» رابطه‌ای صمیمانه، خصوصی و پرهیجان توصیف شده است که در آن همدلی و مشارکت نمایان بوده، جوان را از انزوا و تنهایی می‌رهاند. در این بخش از کتاب به ارزش ازدواج و زشتی تجرد و معیارهای همسرگزینی هم اشاره شده است. بخش پایانی کتاب با عنوان «بیان بهار» به توصیه ها و رهنمودهای پیامبر به علی(ع)، ابن مسعود و ابن عباس پرداخته است. مطالعه این کتاب به همه جوانان و همه علاقه‌مندان به آشنایی با سیره نبوی توصیه می‌شود.
کتاب «اخلاص از منظر نبوی(ص)» چه مضامینی را مورد توجه قرار می‌دهد؟
این کتاب ابتدا از معناشناسی اخلاص شروع میکند؛ سپس جایگاه، اهمیت، حقیقت و مولفه‌های آن را می‌کاود. در ادامه اخلاص و درجات و مراتب آن را به بحث می‌نشینیم. از پرسش‌های پیش رو، چرایی وابستگی قبول عمل به اخلاص است که در این زمینه درنگی شده و پس از آن به بیان چگونگی تحقق، لوازم و موانع اخلاص پرداخته‌ایم. آنچه بیش از همه فضای این کتاب را پر کرده است دستاوردها و بروندادهای اخلاص است. در پی این بحث به پارهای از خصال مخلصان و منزلت آنان اشارهای شده و در آخر گوشه‌هایی از سیره رفتاری پیامبر(ص) که نشانگر اخلاص همه جانبه آن حضرت بوده و در نگاه برخی از اندیشمندان غربی بازنمای صدق و اخلاص ایشان در دعوی نبوت است، یادی خواهد شد.
اهمیت این کتاب چیست؟
اخلاص قدمتی به درازای دین الهی در همه تاریخ دارد و همواره در کانون توجه آموزگاران دینی و الهی بشر بوده است. در شریعت اسلامی و سیرت نبوی نیز اخلاص جایگاه ممتاز و ویژه‌ای یافته است. آیات چندی از قرآن و شماری از احادیث به اخلاص دعوت نموده و از اهمیت آن سخن گفته‌اند. اخلاص در نگاه نبوی(ص) لازم انفکاک ناپذیر دین‌داری است. در حدیث از پیامبر(ص) است که قلب مسلمان بر سه چیز خیانت نورزد:
- اخلاص عمل برای خدا،
- ۲-خیرخواهی برای پیشوایان
- ۳-پیوستگی با جماعت مسلمانان.
در حدیث مشابهی از پیامبر(ص) اخلاص در دعوت به سوی خدا یکی از عناصر جدایی ناپذیر ایمان نامیده شده است. بر اساس پاره ای از احادیث نبوی(ص) اخلاص یکی از هدایای بزرگ الهی است که جبرئیل امین برای پیامبر(ص) به ارمغان آورده است. این هدایا دارای مراتب و درجاتی هستند و اخلاص در میان آنها از امور دیگری چون صبر، رضا و زهد برتری دارد. در اهمیت و جایگاه منیع اخلاص همین بس که یکی از اسرار و ودایع الهی نامیده شده است. از حضرت خاتم المرسلین(ص) رسیده که خدای متعال فرموده است: اخلاص سری از اسرار من است و آن را در قلب کسانی از بندگانم که دوستشان میدارم به ودیعت نهادهام.
