کنفرانس خبری “هم اندیشی علمی اسلام و جوان غربی: چالشها و چشم اندازها”

به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی صبح روز شنبه مورخ ۱۵ اسفند ماه سال جاری کنفرانس خبری هم اندیشی “علمی اسلام و جوان غربی: چالشها و چشم اندازها”با حضور دبیر علمی و رییس این هم اندیشی حجت الاسلام و المسلمین علی ذوعلم و همچنین دبیر اجرایی این هم اندیشی آقای دکتر مهدی عباس زاده در سالن جلسات ساختمان مرکزی پژوهشگاه برگزار شد.

در ابتدای این نشست خبری، حجت الاسلام و المسلمین علی ذوعلم با اشاره به اهمیت رسانه ها و همچنین نقش پررنگ رسانه در فرهنگ سازی؛ گفت: بحث امروز هم برگزاری هم اندیشی علمی در مورد نامه های مقام معظم رهبری به جوانان غربی است با عنوان “هم اندیشی علمی اسلام و جوان غربی: چالشها و چشم اندازها”

وی افزود: اهداف این هم اندیشی عمدتا این است که بتوانیم برای جامعه علمی و نخبگی کشور در حوزه و دانشگاه و برای محققان و مراکز پژوهشی جهت گیری ها و رویکردهایی که در نامه های رهبری پرداخته شده تبیین نماییم تا مجالی برای ارایه مقالات علمی و تخصصی در ابعاد مختلف نامه ها فراهم شود.

عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در ادامه سخنان خود گفت: حرکتی که سال گذشته آغاز شد – اولین نامه در اول بهمن ۱۳۹۳ و دومین نامه در اواخر آذر سال  ۱۳۹۴ نگارش یافت –نامه نگاری تشریفاتی و عادی نبود. این حرکت در حقیقت در جهت تبیین خط فکری نظام فکری انقلاب اسلامی در مواجهه با غرب است.

رویکرد مطرح شده در این نامه ها در مواجهه با غرب در مقابل دو دیدگاه که یکی تقابلی و دیگری بیشتر انفعالی است می باشد. در نامه های رهبری دیدگاه اصیلی ارایه شده مبتنی بر این اصل که انقلاب یک آرمان متعالی و بر اساس اسلام ناب محمدی در برابر بشریت قرار می دهد.

امام خمینی فرمودند انقلاب اسلامی یک حرکت محدود به مرزهای ایران نیست بلکه مخاطب اندیشه های این انقلاب همه انسانهای آزاده است که در مقابل استبداد به دنبال رهایی هستند و رهبری همان دیدگاه را دنبال می کنند و در مقابله با غرب نه انفعال و نه تقابل را نمی پذیرند.

رییس پژوهشکده فرهنگ و مطالعات اجتماعی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در ادامه گفت: بلکه تعامل شرافتمندانه ای را دنبال می کنند. غرب باید از زیاده خواهی و نیرنگ و توطئه در مقابل جوامع دیگر دست بر دارد. در این مسیر به سیاستمداران غربی امیدی نیست و همه امید به جوانان غربی است. اساس انقلاب در این نامه ها برای نخبگان و جوانان غربی بازخوانی شده و برای داخل کشور هم می تواند مفید باشد. بنابراین تبیین لایه های علمی این نامه ها مهم است و این هم اندیشی به همین امر توجه دارد.

وی با اشاره به محتوای نامه ها افزود: اگر چه خطاب نامه ها جوانان غربی است اما جوانان جهان اسلام و کشورهم می توانند مخاطب باشند چون محورهای اصلی نامه منحصر به جوانان غربی نیست.

در ادامه حجت الاسلام و المسلمین محورهای این هم اندیشی را به شرح زیر برشمرد:

۱-    افراطی گری، خشونت، تروریسم و اسلام هراسی

۲-    بیداری اسلامی و مردم سالاری پویا

۳-    هجمه نظامی و فرهنگی غرب

۴-    فرهنگ و پیوندهای فرهنگی

۵-    ماهیت و مولفه های فرهنگ غرب

۶-    تاریخ و مشی سیاسی دولت های غربی

۷-    غرب و اسلام

۸-    تعامل جهان غرب با جهان اسلام

۹-    مبانی نظری نامه ها

وی همچنین با اشاره به مشارکتی بودن این هم اندیشی، موسسات همکار در برگزاری این هم اندیشی را چنین نام برد:

۱-    موسسه نشر آثار مقام معظم رهبری

۲-    نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه تهران

۳-    معاونت پژوهشی و آموزش سازمان تبلیغات اسلامی

۴-    مرکز مطالعات فرهنگی شهر تهران

۵-    مرکز پژوهش های علوم انسانی اسلامی صدرا

۶-    موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی

۷-    موسسه پژوهشی فرهنگی انقلاب اسلامی

۸-    خبرگزاری مهر

۹-    کانون اندیشه جوان

دبیر علمی و رییس هم اندیشی در ادامه سخنان خود با اشاره به یک روزه بودن این مراسم تصریح کرد: هم اندیشی مذکور از ساعت ۸ صبح تا ۱۷:۳۰ برگزار می شود و این تلاش علمی یکی از حلقات تلاش های علمی است که باید استمرار پیدا کند. تلقی ما این است که این دو نامه به خاطر بعد فکری و جایگاهی که در مجموعه تعاملات تمدنی امروز جهان میتواند ایفا کند یک سر فصل تازه ای را در نوع نگاه به مسایل جهان رقم زده و بنابراین هم چنان نیاز هست به این که درباره این نامه ها  تحلیل و بررسی داشته باشیم و کارهای علمی بیشتری در فضای دانشگاهی انجام شود.

در ادامه این نشست خبری آقای دکتر مهدی عباس زاده دبیر اجرایی هم اندیشی علمی اسلام و جوان غربی: چالشها و چشم اندازها با اشاره به  ساختار علمی این هم اندیشی سخنان خود را آغاز کرد و افزود:

اول اینکه سطح مقالات هم اندیشی در سطح علمی پژوهشی است. یعنی تأکید شده تا هم در محتوا و هم در مسایل شکلی و صوری استانداردهای لازم را در این هم اندیشی داشته باشیم. نکته دوم این که این هم اندیشی ساختار موضوعی مشخص دارد، یعنی محورها و موضوعاتی که مقالات باید در آنها ارائه شود، دقیقا تنظیم شده و برای افرادی که قرار است مقاله بنویسند ارسال شده است. البته فراخوان عام نداشتیم. یعنی کسانی که مقالات را می نویسند از قبل تعیین شده اند.

عضو هیأت علمی گروه معرفت شناسی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی گفت: هم اندیشی دارای یک شورای علمی است که در واقع مقالات بعد از این که توسط دو ارزیاب تایید شد باید در این شورای علمی تصویب شود و در این صورت مقاله نهایی می شود. در این شورای علمی اساتید حوزه و دانشگاه حضور دارند. نکته سوم این است که حاصل این مقالات بعد از تصویب شورای علمی ظرف چند ماه آینده در قالب یک مجموعه مقالات به چاپ خواهد رسید.

در این مجموعه مقالات پیش بینی می کنیم حدود ۳۰ مقاله به چاپ برسند.

عباس زاده در ادامه سخنان خود و با اشاره به دستگاه های اجرایی این هم اندیشی گفت: برگزار کننده اصلی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی است و نه دستگاه هم از حیث مسائل اجرایی و همکاری های علمی در تدوین و ارزیابی مقالات و پشتیبانی مالی به شرح ذیل همکاری کرده اند:

۱-    موسسه نشر آثار مقام معظم رهبری

۲-    نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه تهران

۳-    معاونت پژوهشی و آموزش سازمان تبلیغات اسلامی

۴-    مرکز مطالعات فرهنگی شهر تهران

۵-    مرکز پژوهش های علوم انسانی اسلامی صدرا

۶-    موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی

۷-    موسسه پژوهشی فرهنگی انقلاب اسلامی

۸-    خبرگزاری مهر

۹-    کانون اندیشه جوان

وی افزود: این هم اندیشی دوشنبه ۱۷ اسفند از ساعت ۸ الی ۱۷:۳۰ در قالب دو نیم روز در محل دانشگاه تهران دانشکده ادبیات و علوم انسانی تالار استاد شهیدی برگزار می شود. سخنران افتتاحیه آیت الله علی اکبر رشاد رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی است و سخنران اختتامیه آقای دکتر محمد جواد لاریجانی  می باشند.

دبیر اجرایی این هم اندیشی در ادامه گفت: هم اندیشی در قالب ۳ پنل یا نشست علمی طراحی شده و حدود ۱۲ مقاله در ذیل این سه نشست ارائه می شود که عناوین نشست ها بدین شرح است:

۱-    تبیین نامه ها و ضرورت و زمینه های صدور نامه ها

۲-    شرایط و موقعیت فرهنگی اجتماعی کنونی غرب

۳-    تعامل غرب با اسلام و جهان اسلام

و همچنین بعضی از اعضای هیات رئیسه این نشستها عبارتند از آقای دکتر فواد ایزدی ، آقای دکتر مصطفی ملکوتیان، خانم دکتر علم الهدی، حجت الاسلام علی ذوعلم، آقای دکتر بی ریا، آقای دکتر حسین کلباسی، آقای دکتر محمد رحیم عیوضی و برخی دیگر از اساتید.

مدیر گروه معرفت شناسی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در توضیحاتی افزود: ابتدای جلسه سخنرانی و خیر مقدم رئیس دانشگاه تهران و یا رئیس نهاد نمایندگی را خواهیم داشت و در انتها جمع بندی توسط حجت الاسلام ذوعلم انجام خواهد شد. تاکنون ۱۴ مقاله به صورت کامل از دستگاه های علمی پژوهشی مختلف دریافت کردیم که در فرآیند ارزیابی و تصویب قرار دارد. ۲۶ چکیده مقاله از دستگاهای علمی دریافت کردیم. از این تعداد نهایتا ۳۰ مقاله تصویب و چاپ می شود.

در ادامه حجت الاسلام و المسلمین ذوعلم گفت: خوشبختانه کسانی که در این  هم اندیشی حضور دارند هم از چهره های دانشگاهی هستند و هم حوزوی. در حقیقت حوزه و دانشگاه دوشادوش هم به تبیین این حرکت پرداخته اند. در حوزه ها هم حرکت هایی شروع شده است. در ترکیب اعضای هیات رئیسه و مقالات بخشهای مختلف این هم اندیشی همکاری و تعامل بین حوزه و دانشگاه مشهود است. این نامه ها فراتر از یک حرکت سیاسی و زودبازده است.

دبیر علمی هم اندیشی گفت: ما در تاریخ انقلاب حرکتهای سرنوشت ساز فکری و برانگیزنده ای داشتیم که در قالب نامه در یک زمانی شروع شده و ده ها سال بعد نتیجه عینی و ثمره عملی آنرا در تحولات اجتماعی ملاحظه کردیم.

ذوعلم تصریح کرد: به عنوان مثال نامه حضرت امام خمینی رضوان الله در سال ۱۳۲۱ خطاب به علمای شهرهای مختلف، که یک نامه کوتاه بود و آنها را دعوت به یک قیام و حرکت اجتماعی علیه نظام وابسته به استعمار و نظام پهلوی در کشورمان می کرد. این نامه در سال ۱۳۲۱ نوشته شد اما در سال ۱۳۵۷ ثمره آن در قالب انقلاب اسلامی رخ داد. یا نامه حضرت امام به گورباچوف که ثمره آن تا حدی بعدها مشخص شد.

رییس پژوهشکده فرهنگ و مطالعات اجتمکاعی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در ادامه با توجه به تاثیرات مثبت نامه رهبری ایراد کرد: البته ما بازخوردهایی از همین نامه ها توسط متفکران غربی و جوانان و مراکز علمی فرهنگی داریم ولی لازم است آن حرکت فکری که این نامه ها آغاز کرده با تبیین ها و تحلیل هایی که از این گونه هم اندیشی ها در داخل و خارج کشور باید برگزار شود، اشاعه پیدا بکند.

وی در ادامه گفت: اولین و مهمترین ثمره این دو نامه این که امروز علی رغم همه کارهای تبلیغاتی پیچیده و موثری که غرب انجام میدهد تا القا کند اسلام یک دین غیر عقلانی و خشن است و آنرا در قالب داعش و امثال داعش به نمایش بگذارد، امروز این توطئه خنثی شده است و مردم جهان میدانند که در برابر این نگاه به اسلام که توسط غرب حمایت می شود و آنها مطرح کردند، در کنار آن یک اسلام دیگری هم هست، اسلام انقلاب اسلامی ، اسلام آزاد اندیشی، اسلام عقلانیت، اسلام مردم سالاری که بازتابهای آن در انتخابات هفتم اسفند قابل مشاهده است.

ذوعلم افزود: انتخابات ما در حقیقت یک نماد عینی سیاسی است برای تفاوت اسلام ناب با آن اسلامی که آمریکا سعی می کند معرفی کند و این نامه های حضرت آقا در حقیقت پشتوانه نظری و تبیین کننده مولفه های این تفاوت های عمیق بین اسلام آمریکایی و اسلام ناب است. این را میتوان به عنوان یک ثمره مهم امروزه مطرح بکنیم. البته ارزیابی ثمرات این نامه ها را نباید در بازه زمانی کوتاه و محدود مورد بررسی قرار داد.

دبیر علمی هم اندیشی با اشاره به تفکرات رهبری و تاثیر بیان شیرین ایشان گفت: واقعا تلقی ما این است که نامه های آقا یک حرکت فعال و ابتکاری در سطح تعامل بین جهان اسلام و غرب بوده است  که شاید پیشینه ای در این گستردگی نداشته باشد. تا امروز بخشی از نخبگان ما تلاش می کردند که در مقابل غرب از موضع انفعالی و دفاعی مواجه شوند ولی موضع نامه یک موضع هجومی و فعال در مواجهه با فکر و فرهنگ و اندیشه حاکم بر غرب است که جوانان را به میدان کشیده است تا آنها بتوانند آغازگر یک اصلاح فرهنگی یا تحول نگرشی در غرب باشند.

لازم به ذکر است کنفرانس خبری “هم اندیشی علمی اسلام و جوان غربی: چالشها و چشم اندازها” روز شنبه مورخ ۱۵ اسفند ماه سال جاری با حضور دبیر علمی و رییس این هم اندیشی حجت الاسلام و المسلمین علی ذوعلم و همچنین دبیر اجرایی این هم اندیشی آقای دکتر مهدی عباس زاده در سالن جلسات ساختمان مرکزی پژوهشگاه برگزار شد.