کتاب “فلسفه حکمت صدرایی”

به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، کتاب “فلسفه حکمت صدرایی” اثر حسن پناهی آزاد، محقق گروه فلسفه پژوهشکده حکمت و دین پژوهی پژوهشگاه منتشر شد. 

پژوهش حاضر، نتیجه تلاش علمی محقق ارجمند جناب آقای حسن پناهی آزاد است که در گروه فلسفه پژوهشکده حکمت و دین پژوهی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی سامان یافته است.

کتاب “فلسفه حکمت صدرایی” از هفت بخش مجزا تشکیل شده است و دارای چهارده فصل می باشد. فهرست تفصیلی این اثر ارزشمند به شرح زیر است:

بخش اول:عصر حیات و شخصیت صدرا

فصل اول: عصر صفویه

فصل دوم: شخصیت صدرا

بخش دوم:حکمت صدرایی

فصل اول: فلسفه و حکمت

فصل دوم: حکمت متعالیه

بخش سوم:موضوع حکمت صدرایی

فصل اول: موضوع فلسفه،‌پیش از صدرا

فصل دوم: موضوع فلسفه در حکمت صدرایی

بخش چهارم: اسلامیت حکمت صدرایی

فصل اول: فلسفه اسلامی

فصل دوم: اسلام و حکمت صدرایی

بخش پنجم:خاستگاه حکمت صدرایی

فصل اول: فقر تاریخ نگاری

فصل دوم: عوامل تأسیس حکمت متعالیه

بخش ششم:منابع حکمت صدرایی

فصل اول: منابع پژوهشی حکمت صدرایی

فصل دوم: منابع فکری حکمت صدرایی

بخش هفتم:روش شناسی حکمت صدرایی

فصل اول: نفی استقلال و اصالت از حکمت صدرایی

فصل دوم: استقلال و اصالت حکمت صدرایی

نویسنده در بخشی از مقدمه کتاب خود، در تبیین اشتراک کلام و فلسفه چنینمی نویسد:

فلسفه اسلامی در خصوص حکمت متعالیه صدرایى عمیق‏تر و فراگیرتر است؛ زیرا به‌ نظر می‌رسد اگر متکلم نسبت به مباحثى مانند اصالت وجود، تشکیک در وجود، وجود رابط و مستقل، ویژگى ‏هاى هستى ممکن و واجب، وحدت و اقسام آن، علت و معلول، امتناع دور و تسلسل، ویژگى‏ هاى هستى مادى و مجرد، اقسام سبق و لحوق و… آگاهى کافى نداشته باشد، از عهده تحقیق دربارۀ مسائل خداشناسى و توحید بر نخواهد آمد.

با توجه به آنچه بیان شد، به ‌نظر می‌رسد میان کلام شیعه و حکمت صدرایی وجوه مشترکی در مباحث وجود و صفات خداوند و مباحث مربوط به معاد می‌توان یافت و سایر مباحث کلامی مانند نبوت و امامت در حقیقت به خداشناسى بازمى‏گردند؛ زیرا همگى مصادیق و مظاهر صفات الهى چون عدل، حکمت، رحمت و لطف هستند. به ‌همین جهت، مباحث یاد‌شده همان‌گونه که در متون کلامى مورد بحث قرار گرفته ‏اند در متون فلسفى نیز مطرح شده‏ اند و با توجه به اینکه فلاسفه بر پایه مبادى یقینى و اصول برهانى موضوعات دینى را بررسى مى‏کنند، در ایفاى این رسالت کلامى (کسب معرفت تفصیلى و تحقیقى در زمینه عقاید دینى) از متکلمان موفق ‏تر بوده‏اند.

به‌ عبارت دیگر، اگر فلسفه اسلامی را به‌ معنای سازگاری آموزه‌ های فلسفی با معارف دینی بدانیم، دراین صورت فلسفه اسلامی قابلیت دفاع از آموزه‌ های وحیانی و نبوی را دارد و می‌تواند مبادی دینی و معارف عقیدتی اسلام را اثبات کند و مستدل سازد. هرچند فلسفه در مرحله اثبات صدق و کذب این گزاره‌ ها از وحی و آموزه‌ های وحیانی کمک نمی‌گیرد اما قابلیت اثبات بخش مهمی از اصول اعتقادی را از طریق برهان عقلی دارد. برای نمونه، مسائل خداشناسی، توحید، ضرورت بعثت انبیا و اثبات کلیات معاد، که در کلام از طریق براهین عقلی و نقلی اثبات شده است، به نحوی عمیق ‌تر و دقیق ‌تر در فلسفه اسلامی با قیاس ‌های برهانی تبیین و اثبات می‌شود؛ به‌ ویژه اینکه بسیاری از مسائل کلام اسلامی رابطه تنگاتنگی با عقل دارد و با برهان عقلی قابل اثبات و تبیین است. براین اساس، فلسفه به‌ لحاظ ماهیت عقلی و برهانی ‌اش، در‌این موارد نقش اثباتی دارد و در واقع، بخشی از وظایف علم کلام را برعهده می‌گیرد. این همان نقطه تلاقی و اشتراک فلسفه و کلام است.

 

گفتنی است کتاب “فلسفه حکمت صدرایی” اثر حسن پناهی آزاد، با قیمت  ۳۰۰۰۰  تومان در اختیار مخاطبان قرار گرفته است.

علاقمندان جهت کسب اطلاعات تکمیلی و تهیه کتاب میتوانند به نشانی www.poiict.orgمراجعه کنند