در پژوهش کتاب هایم از روش چند علمی بهره می گیرم

به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، در مراسم رونمایی از کتاب های «اسماء و صفات خدا» و «علم و اراده الهی» که در نمایشگاه بین المللی کتاب تهران در غرفه پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی برگزار شد، نویسنده این کتب، محمد حسن قدردان قراملکی، نخست درباره نگارش کتاب «علم و اراده الهی» گفت : بنده چند سالی است که درباره شناخت خداوند به شکل تخصصی مطالعه و پژوهش می کنم و در این زمینه کتابی با عنوان «خدا در تصور انسان» نوشته ام که منتشر شده است. پس از آن کتاب اسماء و صفات خدا منتشر شد و کتاب «علم و اراده الهی» نیز سومین کتاب با موضوع شناخت خداست.

قراملکی با اشاره به قسمت نخست کتابش، افزود: در کتاب «علم و اراده الهی» در پژوهشی مستقل درباره علم خداوند بحث می کنیم و علم خداوند از حیث چگونگی مورد بحث قرار می گیرد، مواردی مانند این موضوع که آیا خداوند به ذات خود علم دارد؟ یا اینکه علم خداوند پیش از آفرینش جهان مادی چگونه بوده است؟ و پس از آفرینش جهان مادی چگونه بوده است؟ و اینکه علم پیشین خداوند موجب جبر می شود یا نه؟ در این مجال به شکل تخصصی و مقتبس از علم فلسفه، کلام و عرفان مورد بررسی قرار گرفته است.

وی با اشاره به اینکه درباره علم خداوند مقالاتی منتشر شده است اما تاکنون کتاب مستقلی پدید نیامده بود، این کتاب را از این جهت که توانسته است، این خلاء را پوشش دهد مفید خواند و درباره قسمت دیگر کتاب خاطرنشان کرد: در بخش دیگر کتاب بحث اراده الهی مطرح شده است، آیا اراده خداوند به علم خداوند بازمی گردد، همانگونه که فلاسفه گفته اند، یا اینکه اراده در کنار علم قرار دارد و صفت مستقلی است؟

این پژوهشگر، درباره مدت زمان نگارش این اثر تاکید کرد: در حدود یکسال و نیم زمان و تقریباً روزی ۱۰ ساعت برای تدوین این کتاب کار کردم و حدود ۵۰۰ منبع اعم از منابع قدیمی فلسفی، ‌عرفانی، کلامی و فلسفه دین و کلام جدید و فلسفه غرب، را برای نگارش این کتاب استفاده کردم و هرچند که بیشتر در علم کلام کار کرده ام اما روش تحقیقاتی من چند علمی بوده است.

قراملکی در ادامه با پرداختن به موضوع کتاب «اسماء و صفات خدا» در این باره تاکید کرد: این کتاب نیز از سری مطالعات شناخت خداوند است. نگارش این کتاب از آنجا آغاز شد که ابتدا کتاب خدا در «تصور انسان» را نوشتم و پس از آن به موضوع اسماء و صفات خداوند پرداختم، یعنی در روند نگارش این دو کتاب سعی شده نخست بدانیم ذات خدا قابل شناخت هست یا نیست، و پس از گذر از آن به اسماء و صفات خداوند برسیم،

وی با اشاره به کتب مقدس اعم از قرآن، تورات و انجیل آنان را حاوی بسیاری از نام ها و صفات الهی دانست و یادآور شد: برای خداوند اسماء و صفات مختلف ذکر شده است، در برخی منابع ۱۰۰ و در برخی تعداد این صفات و اسماء را هزار دانسته اند.

این پژوهشگر بخش های مختلف کتاب را معرفی کرد و در پایان متذکر شد: در این کتاب مباحث به ۳ بخش، مباحث لحن شناسی، معناشناسی اسماء و صفات، مباحث هستی شناسی اسماء و صفات تقسیم می شود. که سعی شده به شکل جامعی موضوع را پوشش دهد.