آشنایی با “جرم سیاسی” اثر حجت الاسلام و المسلمین دکتر غلامرضا پیوندی

به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، حجت الاسلام و المسلمین دکتر غلامرضا پیوندی مدیر و عضو هیأت علمی گروه فقه و حقوق پژوهشکده نظام های اسلامی پژوهشگاه، نخستین اثر خود را در پژوهشگاه با عنوان “جرم سیاسی” منتشر نمود. پس از آن وی در حوزه کودک به پژوهش پرداخته و آثار متعددی در این زمینه منتشر نموده است و همواره با نگارش آثاری در حوزه کودکان و اطفال مدافع حقوق این قشر آسیب پذیر جامعه بوده است.

در این بخش ضمن خواندن یادداشتی، با تحقیق “جرم سیاسی” بیشتر آشنا خواهیم شد. متن کامل این یادداشت به شرح زیر است.

اثر ارزشمند”جرم سیاسی”

این تحقیق در قلمرو بررسی ماهوی و شکلی و یا به عبارتی در ماهیت و ویژگی ‌های جرم سیاسی در حقوق و فقه و همچنین آثار و دادرسی جرم سیاسی بحث شده است و در حال حاضر چاپ دوم آن در دسترس است.

براى بررسى جرم سیاسى در تحقیق حاضر، سعى شده است که به مباحث مهم جرم سیاسى اعم از ماهوى و شکلى و موضوعات مرتبط با آن در حد امکان پرداخته شود. همچنین سعى شده است که با روى کرد به مباحث فقهى امامیه و اهل سنت در این زمینه، تا حد ممکن نظرات فقهى که از مبانى اصلى قوانین جزایى ما مى ‏باشد، مطرح گردیده و جرم سیاسى از دیدگاه فقهى و حقوقی به صورت تطبیقى مورد بررسى قرار گیرد. همچنین، مسائل شکلى نظیر صلاحیت محاکم و هیأت منصفه و آثار جرم سیاسى مانند امتیازات مجرمین سیاسى نیز مورد بررسى و مطالعه قرار گرفته است.

کتاب جرم سیاسی دارای دو بخش است. در بخش اول ابتدا واژه های مرتبط با موضوع بحث از قبیل جرم، سیاست، انگیزۀ سیاسی، قدرت سیاسی و … و تاریخچۀ جرم سیاسی مورد بررسی قرار گرفته است. در ادامه، بررسی ماهوی جرم سیاسی در حقوق – موضوع در حقوق فرانسه و برخی از کشورهای عربی – آورده شده است که در کشورهایی که در قوانین خود به صورت کامل تر به موضوع جرم سیاسی پرداخته اند، دیده می شود.

بعد از آشنایی با جرم سیاسی در حقوق موضوعه، جرم بغی در فقه اسلام با مطالعۀ تطبیقی فقه اهل سنت مورد بررسی قرار گرفته که به عقیدۀ برخی از حقوق دانان اسلامی، همان جرم سیاسی حقوق موضوعه است و به عقیدۀ برخی این گونه نیست، و تنها موضوعی است که در فقه اسلامی مرتبط با خصوصیات جرم سیاسی است. در ادامه در مبحث جداگانه ای وجوه اشتراک و افتراق بغی در فقه اسلام و جرم سیاسی در حقوق موضوعه بیان شده است.
در بخش دوم، آثار، آیین دادرسی و مجازات جرم سیاسی مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. موضوعات بحث دوم عبارتند از آثار جرم سیاسی در مراحل قبل از محاکمه، زمان رسیدگی در دادگاه، امتیازات مجرمین سیاسی بعد از محکومیت به مجازات؛ بررسی مبانی عدم استرداد مجرمین سیاسی با مطالعۀ تطبیقی در قانون فرانسه، قوانین برخی از کشورهای عربی و مجازات های پیشنهادی برای مجرمین سیاسی ارائه شده است.

 

لازم به ذکر است کتاب “جرم سیاسی” اثر حجت الاسلام و المسلمین دکتر غلامرضا پیوندی مدیر و عضو هیأت علمی گروه فقه و حقوق پژوهشکده نظام های اسلامی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در سال ۱۳۸۷ به چاپ دوم خود رسید.