نشست علمی “موضوع فلسفه” برگزار شد

به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، حجت الاسلام و المسلمین حسین عشاقی ارائه دهنده موضوع فلسفه در ابتدای این نشست در پاسخ به این پرسش که فلسفه اولی در باره چه سخن می‌گوید، و احکام و اوصاف چه موضوعی را بیان می‌کند گفت: پاسخی که أغلب فلاسفه حکمت مشائی، إشراقی و متعالی به این پرسش داده‌اند، این است که فلسفه أولی در باره «هستی» به‌معنای مطلق «واقعیت» بدون این که به خصوصیتی مقید شود، بحث می‌کند، و أحکام آن را اثبات می‌نماید؛ آنها از چنین موضوعی گاهی با عنوان «وجود مطلق» یاد می‌کنند، گاهی با عنوان «موجود از آن جهت که موجود است» و گاهی با عنوان «حقیقت وجود» که همه به یک حقیقت بر‌می‌گردند.وی افزود: درستی چنین پاسخی وابسته به این است، که وجود یا موجودی که این فلاسفه آن را به عنوان موضوع فلسفه پذیرفته‌اند، حکم‌پذیر باشد و أحکامی داشته باشد؛ زیرا اگر چنین وجود یا موجودی، حکم پذیر نباشد، و اتصافش به أحکامی، ممکن نباشد، برای فیلسوف و فلسفه، مجالی باقی نیست که سخن از أحکام آن بگوید.عضو هیات علمی گروه فلسفه پژوهشگاه همچنین ادامه داد: با توجه به آثار بزرگان هر سه مشرب فلسفی پیشین، روشن می‌گردد که آنها، بدون هیچ استدلالی، حکم پذیری وجود یا موجود، و إمکان اتصافش را به أحکام، أمری مسلم و قطعی الصدق پنداشته‌اند؛ ولی به عکس، از آثار عرفانی فهمیده می‌شود که عرفاء بر خلاف فلاسفه، ثبوت هر گونه حکمی را برای «وجود مطلق»، نفی و إنکار می‌کنند، و می‌گویند «وجود» از آن جهت که وجود است، هیچ اسم و رسمی ندارد و متصف به هیچ حکمی نیست.عشاقی گفت: با وجود چنین اختلافی بین بزرگان فلاسفه و عرفاء نمی‌توان بدون تحقیق و بررسی، جانب یک دسته را گرفت، بلکه باید با إقامه برهان روشن گردد که آیا «وجود» حکم پذیر است یا نه، آیا إمکان اتصاف به حکمی را دارد یا نه؛ زیرا اگر وجود، حکم پذیر باشد، می‌توان آن را موضوع فلسفه أولی قرار داد و راهی را رفت که فلاسفه مشائی یا إشراقی یا متعالی رفته‌اند، و اگر حکم پذیر نباشد، نمی‌توان آنرا موضوع فلسفه قرار داد، و به دنبالش، باید موضوع دیگری را برای فلسفه إرائه کرد، و این به این معنا است که فلسفه أولی را باید از نو ساخت؛ چون به دنبال تبدیل موضوع فلسفه، محمولات گزاره‌های فلسفی، و خود گزاره‌های فلسفی نیز تغییری بنیادین می‌کنند، و بسیاری از دعاوی فلسفی به گونه دیگری باید طرح شود، و به شکل دیگری باید تحلیل و إثبات گردد، و در اینجا است که باید گامهای نوینی در فلسفه برین برداشته شود.همچنین در ادامه این نشست علمی حجج اسلام و المسلمین سلیمانی امیری و دلیر نیز به نقد موضوع مورد بحث پرداختند.لازم به ذکر است این نشست دوشنبه ۲۹ دی ماه ۹۳ از ساعت ۱۰ صبح تا ۱۲ در تالار معرفت پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی دفتر قم برگزار شد.